Я глядзела на падцягнутага, энергічнага, з пранізлівымі вачыма мужчыну ў элегантным касцюме і не магла паверыць у тое, што на яго жыццёвым календары 90-я восень.
Але гэта так — 17 верасня былому дырэктару другой пастаўскай школы Віктару Рыгоравічу Крэскіяну споўнілася 90 гадоў. У той дзень дзверы яго кватэры, бадай, не зачыняліся: было мноства ахвотных павіншаваць шаноўнага юбіляра. Першымі завіталі намеснік старшыні райвыканкама Станіслаў Чымбург і старшыня раённага савета ветэранаў Ганна Літвіновіч. Яны ўручылі Падзяку старшыні райвыканкама, паднеслі кветкі і саладосці. Пажадалі моцнага здароўя, сямейнага дабрабыту, далейшага актыўнага даўгалецця. Толькі развіталіся, як на парозе — старшыня раённай арганізацыі Беларускага прафсаюза работнікаў адукацыі і навукі Людміла Грачанік, дырэктар пастаўскай СШ №2 імя Н. М. Асяненкі Наталля Кісялёва і яе намеснік па выхаваўчай рабоце Вольга Мацкевіч. Крыху пазней наведалася кіраўнік школьнага музея Рэгіна Ластоўская з навучэнцамі, карэспандэнт «Настаўніцкай газеты» і іншыя. Вечарам за святочным сталом сабраліся родныя і блізкія юбіляра.
На наступны дзень я пацікавілася ў Віктара Рыгоравіча, ці не стаміўся ён ад такой колькасці гасцей.
— Ніколькі! — адказаў бадзёра. — Мне было вельмі прыемна бачыць кожнага, хто прыйшоў, а таксама чытаць віншаванні ў газеце, прымаць па тэлефоне. Шчыра ўдзячны ўсім за ўвагу і добрыя пажаданні.
Шмат успамінаў было ў той дзень як з роднымі, так і з калегамі па прафесіі. У Віктара Рыгоравіча выключная памяць, але расказваў ён найбольш пра школьныя справы, узгадваў шматлікія падзеі і эпізоды. Пра сябе ж гаварыў: «Жыццё такое, як сёння кашуля на мне — у чорна-белую палоску. Рознае здаралася, і ўсё ж белых палосак было больш, чым чорных, і яны шырэйшыя».
Уся яго біяграфія звязана з Пастаўшчынай. Нарадзіўся і вырас у вёсцы Казічы Юнькаўскага сельсавета. Скончыў Пастаўскае педагагічнае вучылішча і стаў выкладаць матэматыку ў Заўліцкай васьмігадовай школе. Затым была служба ў арміі. Пасля яе настаўнічаў у камайскай, цёплаўскай, ярэўскай школах. У Цёплых сустрэў сваю суджаную: выпускніца Мінскага інстытута імя М. Горкага Ганна Адамаўна прыехала ў мясцовую школу выкладаць фізіку.
Яны і сёння разам. Выхавалі дваіх годных дзяцей. Дачка Галіна выбрала такую ж прафесію, як і бацькі. Скончыла Віцебскі педінстытут, выкладала матэматыку ў Целякоўскай васьмігадовай школе, пасля стала выхавальнікам у пастаўскай СШ №3. Сын Сяргей на выдатна скончыў Даўгаўпілскае ваеннае вучылішча, пазней — ад’юнктуру. Служыў спачатку ў Германіі, потым — у Стаўраполлі. Выйшаўшы на пенсію, працаваў у Мінскім авіяцыйным вучылішчы. Радуюць дзядулю з бабуляй унучка і два ўнукі: усе атрымалі вышэйшую адукацыю, маюць сем’і і добрыя прафесіі. Саша жыве ў Мінску, Рыта — у Маскве, Арцём — у Швейцарыі. А дачка і сын юбіляра ўжо на пенсіі, жывуць у Паставах, часта наведваюцца да бацькоў.
Агульны стаж яго работы – 44 гады. З іх 20 з’яўляўся завучам другой пастаўскай школы і 10 гадоў – дырэктарам. Адзначаны ордэнам «Знак Пашаны».
— Тата для мяне — ідэал мужчыны, — дзялілася Галіна. — Ён не толькі нястомны працаўнік, але і вялікі аптыміст і дыпламат. У нашай сям’і ніколі не разгараліся сваркі. Калі ўзнікалі якія-небудзь непаразуменні, тата садзіў усіх за стол перамоў, і мы сумесна вырашалі любую праблему. Дарэчы, і мой брат Сяргей па характары такі ж, як бацька: гаспадарлівы, працавіты, памяркоўны.
А Віктар Рыгоравіч жартам скардзіўся мне на дачку і сына: «Сёлета пазбавілі мяне любімага транспарту — веласіпеда. Я ж так ахвотна ездзіў на ім у Казічы на дачу! Колькі той дарогі — кіламетры тры. А яны баяцца, што магу трапіць у ДТЗ. Таму возяць на машыне. Люблю бываць на дачы, дзе гаспадарыць сын, асабліва папарыцца ў лазні». Акрамя таго, дзеці, якія ўжо самі пенсіянеры, даўно настойвалі на тым, каб бацька перастаў працаваць на зямлі. Абяцаў ім, што так і зробіць, калі дасягне 75 гадоў. І вось ужо 90, а ён працягвае садзіць і даглядаць агарод, а зараз убірае добры ўраджай. Ну як уседзець дома, калі яшчэ ёсць сілы?
Аднак вернемся да настаўніцкага мінулага юбіляра. Агульны стаж яго работы — 44 гады. З іх 20 з’яўляўся завучам другой пастаўскай школы і 10 гадоў — дырэктарам.
— У 1982 годзе Віктар Рыгоравіч адзначаны ордэнам «Знак Пашаны», — расказвала Людміла Грачанік. — Такая высокая ўзнагарода гаворыць сама за сябе. Ён быў мудрым кіраўніком, згуртаваў моцны педагагічны калектыў. Па яго ініцыятыве ствараўся школьны музей. Працаваць і вучыцца ў СШ №2 было за гонар. Інтэлігентны, карэктны, вытрыманы — такім быў дырэктар. Ён і сёння цікавіцца школьнымі справамі, удзельнічае ў патрыятычным выхаванні моладзі.
Мне застаецца дадаць, што Віктар Крэскіян час ад часу прыносіць у нашу рэдакцыю цікавыя і глыбокія допісы, якія потым з’яўляюцца на старонках газеты і знаходзяць водзывы ў чытачоў. Вось і ў свой юбілей ён паабяцаў: «Збіраюся завітаць у рэдакцыю: ёсць тэма, варта было б асвятліць яе ў «Пастаўскім краі».
Чакаем з допісам, Віктар Рыгоравіч! І няхай ваш настрой застаецца такім жа сонечным, як сёлетняя восень.
Фаіна Касаткіна
